نقشه‌برداری مغز چیست

به گزارش مرکز اطلاع رسانی و روابط عمومی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، مغز انسان از توانایی‌های بسیاری برخوردار است که همه آن‌ها شناخته نشده‌اند. این‌که مغز ما چگونه پردازش و ارزیابی‌های لازم را انجام می‌دهد سؤال مهمی است که می‌تواند در درمان بسیاری از بیماری‌ها مؤثر باشد، در این راستا فناوری‌های جدیدی تحت عنوان نقشه‌برداری از مغز وجود دارد که نه تنها به درمان بیماری‌های مختلف کمک می‌کند بلکه در کاهش هزینه‌های درمان نیز بسیار مؤثر است. با استفاده از این فناوری می‌توان ساختار عملکرد مغز را مورد مطالعه قرار داد و علاوه بر شناسایی اختلالاتی که باعث بروز بیماری می‌شود، آینده برخی از امراض روانی و بیماری‌های نورولوژیک را شناسایی کرد.

پیش‌بینی بیماری‌ها با نقشه‌برداری مغز
این فناوری نیز همانند علوم شناختی دانشی میان‌رشته‌ای است در واقع با استفاده از این فناوری پیچیده می‌توان کیفیت زندگی انسان‌ها را بالا برد. از سوی دیگر این فناوری کمک می‌کند تا با پیش‌بینی اینکه چه موقع برخی از بیماری‌ها همچون آلزایمر یا پارکینسون برای افراد مختلف پیش می‌آید راهکار و درمان مناسب را تجویز کرده از وقوع بیماری پیشگیری کرد.
محققان ایرانی در این زمینه تحقیقات خوبی را انجام داده‎اند و تحقیقات بسیاری نیز در حال انجام است، ستاد توسعه علوم و فناوری‌های شناختی معاونت علمی ریاست جمهوری نیز فعالیت‌های مناسبی را در این عرصه انجام داده است که یکی از این اقدامات راه‌اندازی آزمایشگاه ملی نقشه برداری مغز ایران است.

آزمایشگاه ملی نقشه‌برداری مغز زمینه‌ساز فعالیت گسترده محققان
به گفته رئیس مرکز تحقیقات سلولی مولکولی دانشگاه علوم پزشکی تهران، یکی از پیشرفته‌ترین دستگاه‌های ام‌آر‌آی در مراکز تحقیقاتی به روز دنیا با قابلیت‌های تحقیقاتی منحصر به فرد در کشور برای آزمایشگاه خریداری شده است. همچنین دستگاه‌هایی همچون تی ام اس، تی دی سی اس، نوار مغزی و تحریک مغزی به طوری که همه تحقیقات در زمینه مغز امکان انجام در این آزمایشگاه را دارند.
بنابراین با وجود پیشرفته و به‌روزترین تجهیزات حوزه نقشه برداری مغز در این آزمایشگاه انتظار می‌رود تحقیقات با روند و سرعت بیشتری در این زمینه انجام شوند و از آنجا که آزمایشگاه ملی است تمام محققان کشور می‌توانند از این امکانات بهره برده و در جهت ارتقا و اعتلای تحقیقات و پژوهش‌های حوزه مغز گام بردارند.
محمدرضا آی رئیس آزمایشگاه ملی نقشه‌برداری مغر درباره زمان افتتاح این آزمایشگاه بیان کرد: ساختمان آزمایشگاه به زودی آماده می‌شود، کمیته علمی متشکل از اساتید برجسته دانشگاه‌های کشور راهبری انتخاب تجهیزات این آزمایشگاه را برعهده داشته اند.
مدیر گروه فیزیک پزشکی و مهندسی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: دستگاه‌های مورد نیاز با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری خریداری شدند و به زودی نصب آنها آغاز می‎شود. بر اساس برنامه‌ریزی و زمانبندی انجام شده فروردین ماه سال آینده این آزمایشگاه فعالیت خود را آغاز می‌کند.
این مرکز به عنوان آزمایشگاهی مجهز به یک مجموعه کامل و منحصر به فرد از پیشرفته‎ترین دستگاه‌های مختلف تصویربرداری، اندازه گیری، تحریک و تحلیل برای مطالعات نقشه برداری مغزی است که جهت پاسخگویی به نیازهای پژوهشی و فناوری کشور در زمینه ایجاد زیرساخت تصویر برداری و تحریک مغزی برای تحقیقات شناختی و ارائه خدمات دانش بنیان تاسیس شده است.
وی در ادامه افزود: این آزمایشگاه به پیشرفته‌ترین تجهیزات در زمینه نقشه‌برداری مغز مجهز و در منطقه منحصر به فرد است و قرار است به محققان کل کشور سرویس و خدمات ارائه دهد، آزمایشگاه مربوط به دانشگاه خاصی نیست و آزمایشگاهی ملی است.
این آزمایشگاه تاثیر زیادی را بر روی فعالیت محققان این حوزه و پیشرفت تحقیقات آنها خواهد گذاشت و شاهد ارتقاء بیشتر در فعالیت‌های این حوزه با توجه به اهمیت آن خواهیم بود. با وجود این آزمایشگاه خدمات دانش بنیان و روزآمد در حوزه علوم و فناوری‌های شناختی به فعالان این عرصه ارائه شده و گامی مفید برداشته می‌شود که البته امید است این اقدام معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در جهت اعتلای علوم شناختی به عنوان علمی پیشرو در جهان تاثیرگذار باشد.