بیماری آلزایمر چیست؟

دِمانس (خردسودگی) چیست؟

در دمانس با نوعی اختلال کلی در شناخت مواجهیم که پیش رونده و برگشت ناپذیر است. معمولا سیر نزولی حافظه نشانه ای است که سبب مراجعه فرد به پزشک می شود و علاوه بر آن اختلالات شناختی که در موارد همچون قدرت تفکر، تکلم، قضاوت، استدلال و ادراک  نیز دیده می شود.

بیماری آلزایمر

بیماری آلزایمر شایع ترین نوع دمانس (خردسودگی)، با شروعی تدریجی و پیشرفتی مداوم است که به تدریج حافظه و تواناییهای ذهنی دیگر مانند تفکر، استدلال و قضاوت فرد را تحت تأثیر قرار می دهد و او در انجام وظایف روزانه زندگی با مشکل مواجه می شود.

آسیب شناسی بیماری آلزایمر

بین سلول های مغزی این بیماران رسوبات پروتئینی به نام پلاک های آمیلوئید ایجاد می گردد. این پلاک ها نه تنها مانع از ارتباط بین سلول های عصبی می شود، بلکه باعث تخریب سلول های اطراف خود نیز می شود. علاوه بر پلاک های آمیلوئید، کلاف های پیچیده دیگری با نام کلاف های نوروفیبریلری در سلول های عصبی مغز به وجود می آید. ازدیاد و رشد این ترکیب نیز باعث معدوم شدن سلول های مغزی می شود. کاهش سطح بعضی از موادشیمیایی که پیام ها را بین سلول های عصبی منتقل می کند نیز باعث از بین رفتن ارتباط بین سلول ها می گردد. تمام این موارد باعث کوچک شدن ( آتروفی ) مغز می شود.

روشهای تشخیص بیماری آلزایمر:

تشخیص این بیماری توسط پزشک و با بررسی تاریخچه سلامت بیمار و انجام برخی معاینات جسمانی/ روانی و آزمایش هایی چون، سی تی اسکن، ام آر آی مغز، نوارمغزی، آزمایش مایع نخاع و یا آزمون های روانی تست حافظه انجام می پذیرد.

عومل خطرساز در بروز بیماری آلزایمر

عوامل خطرساز در بروز بیماری آلزایمر به طور دقیق مشخص نگردیده است. اما در بررسی های صورت گرفته عوامل گوناگونی شناخته شده اند:

سن بالاتر از 65 سال، سابقه خانوادگی، سکته مغزی، سابقه ضربه شدید به سر،  بیماریهای عروق قلبی (کرونر)، کمبود فعالیتهای فکری، جنس مونث، کمبود ویتامین هایی چونA،E ، C،B12B1و اسیدفولیک، کمبود فعالیتهای بدنی و ورزش، سابقه افسردگی، استرس های روانی- اجتماعی مانند فوت همسر و بازنشستگی، افزایش کلسترول خون، مصرف دخانیات، سموم موجود در محیط زیست و ... از این علل هستند.

اثرات بیماری آلزایمر:

معمولاً روند آسیب مغز در این بیماری از حافظه کوتاه مدت شروع می شود و سپس با درگیر شدن قسمتهای مختلف مغز، طیف وسیعی از علائم متفاوت ایجاد می‌شود که می‌توان آنها را در سه گروه کلی طبقه بندی نمود:

اختلالات شناختی:‌

a ضعف در حافظه و فراموش نمودن مطالب

aاختلال در زبان ( بیان و یا درک کلمات)

aاختلال‌ در تفکر(بروز هذیان، آسیب در تفکر انتزاعی و ..)

aناتوانی در قضاوت و استدلال

aاختلال در جهت‌یابی و وقوف به زمان و مکان

aاختلال ‌در تصمیم‌گیری و حل‌ مسئله

aاختلال در یادگیری مطالب جدید

aکاهش توجه و تمرکز

aاختلال ‌خواندن، نوشتن‌ و محاسبه

اختلالات خلقی/ روانی:

aآشفتگی و بی‌ثباتی خلق و تحریک پذیری

aترس و اضطراب، افسردگی و یا دلمردگی

aاز دست دادن لذتها وعلائق گذشته،

a ضعیف تدریجی عواطف

aشکاکی، سوءظن،  بدبینی‌ و بی‌اعتمادی

aبی خوابی و آشفتگی خواب

aخندیدن و گریستن یکباره ‌و بی‌دلیل

اختلالات رفتاری :‌

aرفتار آشفته ‌و غیر قابل پیش بینی

aبی‌قراری ‌و پرسه‌زدن بی‌هدف و یا بی‌حرکت یکجا نشستن

aسرگردانی و خارج شدن از منزل و گم شدن

aپرخاشگری و رفتار تهاجمی، لجبازی و مخالفت ورزی

aوابستگی شدید به مراقب ( او چون سایه شما میگردد)

aغروب زدگی (افزایش بیقراری در هنگام غروب)

aبروز رفتارهای وسواس گونه

aتکرار یک رفتار یا بیان یک عبارت به صورت مکرر

aبرداشتن وسایل دیگران، اختلال در رفتارهای جنسی

aتغییر تدریجی  شخصیت  بیمار

aمخفی و انبار نمودن وسایل یا خوراکی ها 

aکاهش ‌تعادل‌ فیزیکی و مهارت‌های‌ حرکتی ‌و هماهنگی میان آنها در راه ‌رفتن، غذاخوردن، لباس‌ پوشیدن ، ا ستحمام

aبروز رفتارهای بازداری نشده و ناپسند

درمان:

به موازات پیشرفت های علم پزشکی و تحقیقات جدید خصوصاً در سال های اخیر چشم اندازهای تازه ای از امید به وجود آمده است. اما در حال حاضر فرآیند درمان بیشتر به معنای جلوگیری از پیشرفت بیماری و کنترل علائم و اختلالات روانی و رفتاری ناشی از آن می باشد.

مراجعه به پزشک متخصص مغز و اعصاب (نورولوژیست) جهت دریافت درمان دارویی و روانپزشک (اعصاب و روان) جهت کنترل اختلالات رفتاری توصیه می گردد. به علاوه می توان در کنار درمان دارویی از درمانهای تکمیلی و روش های غیردارویی همچون روان درمانی، گفتاردرمانی، کاردرمانی، هنر درمانی (به ویژه موسیقی، نقاشی)، ماساژدرمانی، رایحه درمانی(عطر اسطوقدوس، یا اکسیژن درمانی استفاده نمود