پژوهشی نوین در دانشگاه پزشکی کرمانشاه با استفاده از فناوری‌های زیستی و اسکفولدهای گیاهی، افق تازه‌ای در درمان ناباروری زنان باز کرده است.
به گزارش خبرگزاری فارس از کرمانشاه، ناباروری یکی از مشکلات رو به رشد سلامت زنان در جهان است که دلایل متعددی از جمله بیماری‌های متابولیک، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، اثرات شیمی‌درمانی و سبک زندگی ناسالم دارد. این مسئله نه تنها خانواده‌ها، بلکه نظام سلامت و جمعیت کشورها را تحت تأثیر قرار داده است.
یکی از مهم‌ترین دلایل ناباروری، مشکلات در عملکرد تخمدان است. تخمدان وظیفه تولید تخمک و حمایت از رشد آن‌ها را دارد، اما بیماری‌هایی مانند سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)، نارسایی زودرس تخمدان و آسیب‌های ناشی از درمان‌های سرطان می‌تواند عملکرد آن را مختل کند. با وجود پیشرفت‌های پزشکی، درمان قطعی برای همه این مشکلات هنوز وجود ندارد و به همین دلیل پژوهشگران به دنبال راه‌حل‌های نوآورانه و ماندگار هستند.
لیلا رضاخانی، پژوهشگران و عضو گروه مهندسی بافت دانشکده پزشکی کرمانشاه، روش جدید و جالبی پیدا کرده که می‌تواند به درمان این مشکل کمک کند. این روش از یک فناوری به اسم «مهندسی بافت» استفاده می‌کند.
مهندسی بافت یعنی ساختن بافت‌های کوچک و زنده در آزمایشگاه که شبیه بافت واقعی بدن هستند که در این پژوهش، رضاخانی در قالب مهندسی بافت به ساختارهای مینیاتوری سه‌بعدی به نام ارگانوئیدها می‌پردازد که عملکرد طبیعی بافت تخمدان را در آزمایشگاه شبیه‌سازی می‌کنند.
ارگانوئیدها ساختارهای سه‌بعدی کوچکی هستند که رفتار بافت تخمدان را به‌صورت طبیعی شبیه‌سازی می‌کنند و امکان مطالعه دقیق بیماری‌ها و آزمایش داروهای شخصی‌سازی شده را فراهم می‌آورند.
برخلاف کشت‌های دوبعدی، این ساختارها دینامیک، چندسلولی و دارای میکروساختارهایی شبیه بافت طبیعی‌اند.
ارگانوئیدهای تخمدانی، راهکارهای نویدبخشی برای درمان سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) ارائه کرده و به پژوهشگران این امکان را می‌دهد تا بهتر بیماری‌های تخمدان را مطالعه کنند، داروهای موثر را به صورت شخصی‌سازی‌شده آزمایش کنند و در نهایت، بافت تخمدان آسیب‌دیده را بازسازی کنند.
در پژوهش جدید رضاخانی، برای اولین بار از شوینده گیاهی «آکانتوفیلوم» Acanthophyllum برای حذف سلول‌ها از بافت تخمدان گوسفند استفاده شده است.
این رویکرد بر پایه استخراج ترکیبات ساپونینی از ریشه این گیاه بومی ایران طراحی شد و نتایج بسیار دلگرم‌کننده‌ای به همراه داشت.
آنگونه که این پژوهشگر در گفت‌وگو با خبرنگار فارس، می‌گوید: این روش نه تنها سلول‌های اضافی را به خوبی حذف می‌کند، بلکه ساختار طبیعی و مهم تخمدان مانند کلاژن و عروق را حفظ می‌کند. علاوه بر این، این اسکفولدهای گیاهی خواص ضدباکتریایی قوی دارند، برای سلول‌های بنیادی زیان‌آور نیستند و با بدن کاملاً سازگارند.این اسکفولدها (ساختارهای حمایتی) بستر مناسبی برای ایجاد ارگانوئیدهای تخمدانی شخصی‌سازی‌شده فراهم می‌کنند؛ ساختارهایی که می‌توانندعملکرد تخمدان آسیب‌دیده را در محیط آزمایشگاهی بازسازی کنند.اسکفولدهای گیاهی یعنی داربست یا یاختارهای حمایتی که از مواد گیاهی ساخته شده و به سلول‌ها کمک می‌کنند تا بافت تخمدان را در آزمایشگاه بسازند.این یافته‌ها نویدبخش تولید اسکفولدهای سلول‌زدایی شده تخمدان با هزینه کمتر و ایمنی بیشتر نسبت به روش‌های شیمیایی است که می‌تواند زمینه‌ساز ساخت ارگانوئیدهای تخمدانی شخصی‌سازی‌شده و ابزار مناسبی برای بازسازی بافت، پیوندهای تخمدانی، و ایجاد مدل‌های آزمایشگاهی شبیه‌سازی‌شده در حوزه درمان ناباروری باشد.این ارگانوئیدها می‌توانند عملکرد تخمدان آسیب‌دیده را بازگردانده، به عنوان مدل بیماری‌های پیچیده مانند PCOS استفاده شوند و در آینده در درمان‌های بالینی ناباروری کاربرد داشته باشند.
امیدی نو در درمان ناباروری با تخمدان مصنوعی گیاهی
پژوهشی نوین در دانشگاه پزشکی کرمانشاه با استفاده از فناوری‌های زیستی و اسکفولدهای گیاهی، افق تازه‌ای در درمان ناباروری زنان باز کرده است.
به گزارش خبرگزاری فارس از کرمانشاه، ناباروری یکی از مشکلات رو به رشد سلامت زنان در جهان است که دلایل متعددی از جمله بیماری‌های متابولیک، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، اثرات شیمی‌درمانی و سبک زندگی ناسالم دارد. این مسئله نه تنها خانواده‌ها، بلکه نظام سلامت و جمعیت کشورها را تحت تأثیر قرار داده است.
یکی از مهم‌ترین دلایل ناباروری، مشکلات در عملکرد تخمدان است. تخمدان وظیفه تولید تخمک و حمایت از رشد آن‌ها را دارد، اما بیماری‌هایی مانند سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)، نارسایی زودرس تخمدان و آسیب‌های ناشی از درمان‌های سرطان می‌تواند عملکرد آن را مختل کند. با وجود پیشرفت‌های پزشکی، درمان قطعی برای همه این مشکلات هنوز وجود ندارد و به همین دلیل پژوهشگران به دنبال راه‌حل‌های نوآورانه و ماندگار هستند.
لیلا رضاخانی، پژوهشگران و عضو گروه مهندسی بافت دانشکده پزشکی کرمانشاه، روش جدید و جالبی پیدا کرده که می‌تواند به درمان این مشکل کمک کند. این روش از یک فناوری به اسم «مهندسی بافت» استفاده می‌کند.
مهندسی بافت یعنی ساختن بافت‌های کوچک و زنده در آزمایشگاه که شبیه بافت واقعی بدن هستند که در این پژوهش، رضاخانی در قالب مهندسی بافت به ساختارهای مینیاتوری سه‌بعدی به نام ارگانوئیدها می‌پردازد که عملکرد طبیعی بافت تخمدان را در آزمایشگاه شبیه‌سازی می‌کنند.
ارگانوئیدها ساختارهای سه‌بعدی کوچکی هستند که رفتار بافت تخمدان را به‌صورت طبیعی شبیه‌سازی می‌کنند و امکان مطالعه دقیق بیماری‌ها و آزمایش داروهای شخصی‌سازی شده را فراهم می‌آورند.
برخلاف کشت‌های دوبعدی، این ساختارها دینامیک، چندسلولی و دارای میکروساختارهایی شبیه بافت طبیعی‌اند.
ارگانوئیدهای تخمدانی، راهکارهای نویدبخشی برای درمان سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) ارائه کرده و به پژوهشگران این امکان را می‌دهد تا بهتر بیماری‌های تخمدان را مطالعه کنند، داروهای موثر را به صورت شخصی‌سازی‌شده آزمایش کنند و در نهایت، بافت تخمدان آسیب‌دیده را بازسازی کنند.
در پژوهش جدید رضاخانی، برای اولین بار از شوینده گیاهی «آکانتوفیلوم» Acanthophyllum برای حذف سلول‌ها از بافت تخمدان گوسفند استفاده شده است.
این رویکرد بر پایه استخراج ترکیبات ساپونینی از ریشه این گیاه بومی ایران طراحی شد و نتایج بسیار دلگرم‌کننده‌ای به همراه داشت.
آنگونه که این پژوهشگر در گفت‌وگو با خبرنگار فارس، می‌گوید: این روش نه تنها سلول‌های اضافی را به خوبی حذف می‌کند، بلکه ساختار طبیعی و مهم تخمدان مانند کلاژن و عروق را حفظ می‌کند. علاوه بر این، این اسکفولدهای گیاهی خواص ضدباکتریایی قوی دارند، برای سلول‌های بنیادی زیان‌آور نیستند و با بدن کاملاً سازگارند.
این اسکفولدها (ساختارهای حمایتی) بستر مناسبی برای ایجاد ارگانوئیدهای تخمدانی شخصی‌سازی‌شده فراهم می‌کنند؛ ساختارهایی که می‌توانند
عملکرد تخمدان آسیب‌دیده را در محیط آزمایشگاهی بازسازی کنند.
اسکفولدهای گیاهی یعنی داربست یا یاختارهای حمایتی که از مواد گیاهی ساخته شده و به سلول‌ها کمک می‌کنند تا بافت تخمدان را در آزمایشگاه بسازند.
این یافته‌ها نویدبخش تولید اسکفولدهای سلول‌زدایی شده تخمدان با هزینه کمتر و ایمنی بیشتر نسبت به روش‌های شیمیایی است که می‌تواند زمینه‌ساز ساخت ارگانوئیدهای تخمدانی شخصی‌سازی‌شده و ابزار مناسبی برای بازسازی بافت، پیوندهای تخمدانی، و ایجاد مدل‌های آزمایشگاهی شبیه‌سازی‌شده در حوزه درمان ناباروری باشد.
این ارگانوئیدها می‌توانند عملکرد تخمدان آسیب‌دیده را بازگردانده، به عنوان مدل بیماری‌های پیچیده مانند PCOS استفاده شوند و در آینده در درمان‌های بالینی ناباروری کاربرد داشته باشند.
آینده درمان ناباروری، در گرو پژوهش‌های خلاقانه و بین‌رشته‌ای است. ارگانوییدهای تخمدانی حاصل از این نوع مطالعات، به گفته رضاخانی، کمک می‌کنند داروهای جدید را تست و اثرات مواد مخرب را روی فولیکول‌ها بررسی و حتی در گام‌های بعدی، از این ساختارهای زیستی در پیوندهای بالینی یا باروری آزمایشگاهی بهره گرفته شود.
رضاخانی معتقد است، که این فناوری‌های نوین، آینده درمان ناباروری را متحول خواهند کرد و امید تازه‌ای برای زنانی است که تاکنون درمان قطعی نیافته‌اند.
ادغام مهندسی بافت، زیست‌فناوری، و پزشکی تولیدمثلی، افق جدیدی را پیش روی درمان ناباروری قرار داده است؛ جایی که بیمارانی که امید خود را از دست داده بودند، می‌توانند به کمک یک اسکفولد گیاهی‌ـ‌زیستی، تخمدانی نو بازسازی کنند.